Ανάλογα με τη χημική τους σύσταση, διακρίνουμε τους λίθους του ουροποιητικού στα παρακάτω είδη, σε συσχέτιση με τη συχνότητα που τους συναντάμε:
Λίθοι οξαλικού ασβεστίου 30%-35%
Λίθοι φωσφορικού ασβεστίου 5%-10%
Μικτοί (οξαλικού και φωσφορικού Ca) 35%-40%
Εναμμώνιου φωσφ. μαγνησίου (φλεγμονώδεις) 10%-15%
Λίθοι ουρικού οξέως 8%-10%
Λίθοι κυστίνης 2%-3%
Οι λίθοι του ουροποιητικού συστήματος αποτελούν συσσωματώματα κρυσταλλικών συγκριμμάτων. Η σχηματισμός τους ξεκινά από την δημιουργία μικροσκοπικών κρυστάλλων, οι οποίοι αναπτύσσονται και συσσωρεύονται, σχηματίζοντας εν τέλει το τελικό σχήμα και τη δομή του λίθου του Ουροποιητικού. Η σύστασή τους μπορεί να περιλαμβάνει πληθώρα χημικών ουσιών, αν και συχνότερα απαντάται σε ένα συνδυασμό από ασβέστιο με οξαλικά ή φωσφορικά άλατα, ενώ άλλοι τύποι αποτελούνται από ουρικό οξύ.
Λιγότερα συχνό τύπο αποτελεί ο φλεγμονώδης λίθος, που οφείλεται σε λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος και ονομάζεται στρουβίτης. Επίσης σπάνια μορφή λίθου είναι οι λίθοι κυστίνης που οφείλονται σε μεταβολική ανωμαλία.
Λίθοι ενδέχεται να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε μέρος του ουροποιητικού συστήματος, οπότε ανάλογα με την εντόπιση, γίνεται λόγος για λιθίαση νεφρών, ουρητήρων, ουροδόχου κύστης και τέλος λιθίαση της ουρήθρας.
Αίτια
Η λιθίαση οφείλεται σε διακοπή της σωστής λειτουργίας του νεφρού κατά την οποία οι νεφροί αφενός κατακρατούν νερό και αφετέρου αποβάλλουν ουσίες που δεν διαλύονται εύκολα. Αυτές οι δύο αντίθετες ενέργειες πρέπει φυσιολογικά να εξισορροπούνται.
Η δημιουργία λίθων, σχετίζεται με την δίαιτα, τις κλιματολογικές συνθήκες, την κληρονομικότητα και την φυσική δραστηριότητα του ατόμου. Τα ούρα περιέχουν ουσίες που έχουν ανασταλτική δράση στην δημιουργία λίθων, επιτρέποντας έτσι στα ούρα την ύπαρξη ουσιών όπως π.χ. του ασβεστίου, χωρίς να δημιουργείται λιθίαση.
Για λόγους οι οποίοι δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί, σε μερικούς ανθρώπους αυτοί οι προστατευτικοί – ανασταλτικοί παράγοντες δεν λειτουργούν σωστά, με συνέπεια να δημιουργούνται αυξημένες πιθανότητες για λιθίαση του Ουροποιητικού. Ανατομικές ανωμαλίες και ανωμαλίες του μεταβολισμού των νεφρών είναι επίσης από τις βασικές αιτίες νεφρολιθίασης.